سایبانی برای آرامش مسافران | اینجا قبلا کورهپزخانه حاجیفخار بود
تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۴۴۵۴۵
همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : مسجد قدس یکی از قدیمیترین مساجدی است که در منطقه١٦ وجود دارد. در ورودی مسجد باریک است، دو پله بالاتر، راهروی مسجد دو شاخه میشود. روبروی در اصلی مسجد نمازخانه برادران قرار دارد. ساختمان مسجد دوطبقه است. نمازخانه و وضوخانه خواهران در طبقه بالای مسجد است. زیرزمین مسجد که در زیر نمازخانه برادران است، محلی است بزرگ برای برپا کردن دیگهای غذا و سالنی که از آن بهعنوان غذاخوری در ایام ماه محرم استفاده میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سمت چپ در اصلی مسجد، راهروی باریکی است که دور تا دور آن نردههای بلند سبز قرار دارد. راهرو ادامه مییابد تا اتاقی که از پشت در شیشهای آن پیرمردی درپشت یک میز مشغول صحبتکردن با تلفن است و توجهم را به خود جلب میکند. در میزنم و از او اجازه ورود میگیرم. با دست به در بغلی اشاره میکند از آنجا وارد میشوم. چشمانداز یک سالن نسبتا بزرگ است که به وسیله در کوچکی به اتاق مجاور راه مییابد، در همین هنگام مرد میانسالی از اتاق مجاور وارد میشود که اطلاعات خوبی در اختیارمان میگذارد.
خواندنیهای بیشتر را اینجا دنبال کنید
اینجا زمانی کورهپزخانهای دورافتاده از شهر بودمنزل حاج«رحیم صفایی» در خزانه است و برای همین بیشتر وقتها برای خواندن نمازجماعت در اوقات شرعی به این مسجد میآید. وی به حالوهوای خاص نماز صبح اشاره میکند و میگوید: «خواندن نماز در بین مسافران شهرهای جنوب و زائران سوریه و کربلا صفای خاصی دارد به گونهای که مسجد همیشه مملو از جمعیت است. در این میان برگزاری جلسات حدیث و قرآنخوانی و برپایی مراسم هفتگی دعای توسل و زیارت عاشورا در این مسجد از برنامههایی است که به هیچوجه ترک نمیشود. جالب اینکه این مسجد در دهههای هشتاد و نود بارها بهعنوان یکی از مساجد نمونه شهر تهران شناخته شده است.»
به گفته صفایی تاریخچه ساخت مسجد به قبل از پیروزی انقلاب برمیگردد. ساختمان قبلی مسجدقدس زمانی کورهپزخانهای متروک و دورافتاده از شهر بود که رونق چندانی نداشت. وقتی کورهپزخانه کاملا تخریب میشود چه مکانی بهتر از مسجد و چه ثوابی بالاتر از ساخت آن. و در آن میان حاج «محمدعلی فخار»، صاحب کورهپزخانه، سنگ بنای مسجد را میگذارد. با فوت حاجمحمدعلی فخار، بزرگترین پسرش به نام حاجمرتضی درسال ١٣۵٨ عملیات ساخت مسجد را بهپایان میرساند. پس از فوت حاج مرتضی برادر کوچکتر ایشان، حاج محمود اداره مسجد را برعهده میگیرد و سالها به مردم خدمت میکند.
از اعزام نیرو به جبهههای جنگ تا تهیه مایحتاج زندگینمازگزار قدیمی مسجد قدس می گوید: «مسجد قدس از همان دوران که بنا شد تاکنون در کارهای خیر پیشقدم است، از اعزام نیرو به جبهههای جنگ تا تهیه مایحتاج زندگی برای افراد نیازمند و در این میان جمعآوری کمکهای نقدی و غیرنقدی به مصیبزدگان سیل و زلزله، جای خاص خود را دارد. به دلیل همجواری مسجد قدس با ترمینال جنوب، این مسجد دو نمازخانه اختصاصی برای مسافران دارد که در ساختمان مجاور مسجد قدس، با منارهای کوچک به رنگ سبز مخملی، نظر تمام مسافران را به خود جلب میکند و در تمام اوقات شبوروز پذیرای مسافران، رانندگان و زائرانی است که در مسیر این مسجد قرار میگیرند.»
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: اسلام مسجد وزارت میراث فرهنگی و گردشگری محله تهران قدیم همشهری آنلاین عاشورا سفر گردشگری مشارکت مردمی منطقه ۱۶ نماز تهران خیریه کوره پزخانه مسجد قدس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۴۴۵۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماماشملی؛ سرآشپز سمنوپزون نوروزی | کاسه اول، سهم سادات محله | آشتیکنان همسایهها کنار دیگ سمنو
همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: زنان در درست کردن سبزه بسیار دقت میکردند، زیرا درست سبز شدن سبزه نشان از کدبانوگری خانم خانه بود؛ پختن سمنو نیز کاری جمعی بود و خانمها برای پخت آن دور هم جمع میشدند.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
نصرالله حدادی، تهرانپژوه، درباره نحوه انجام این مراسم میگوید: «خانمی که مسنتر بود، اهل نماز و روزه بود و به ویژه اگر سیده بود مسولیت اصلی را به عهده میگرفت. پخت سمنو پس از اینکه چند روز گندم را خیس میگذاشتند و شیرهاش را میگرفتند، ۲تا۳ روز پیش از عید بعد از اذان مغرب و عشا آغاز میشد و تا قبل از اذان صبح طول میکشید، بعد از نماز صبح و خوردن صبحانه سمنو را تقسیم میکردند. همان فرد مسن ناظر انجام مراسم بود و در دیگ را باز میکرد یا اجازۀ باز کردن در دیگ را که امری مهم جهت برآورده شدن حاجت است، به فردی دیگر واگذار میکند. رسم بود که افراد ناپاک چه زن یا مرد در مراسم حضور نداشته باشند. همه افرادی که در این سنت مذهبی مشارکت داشتند، نیت یا نذری داشتند تا آن را ادا کنند.
نقل است که اگر در بههم زدن سمنو غفلتی میشد یا در نیت پخت مشکلی بود، طعم سمنو تلخ میشد. همزدن مداوم سمنو با کفگیر چوبی روی شعله ملایم هیزم، نقش اصلی در پخت سمنو داشت. سمنو را طوری هم میزدند که ته دیگ دیده شود و ته نگیرد. هرچند مراسم زنانه بود، اما هم زدن سمنو بر عهده مردان بود و هر کس به نیتی کفگیر در دست میگرفت و با ذکر صلوات و خواندن دعا یا نیت، سمنو را هم میزد. صبح هم بعد از نماز صبح، دیگ سمنو را با ذکر صلوات و نام حضرت زهرا(س) از روی آتش برمیدارند تا سرد شود.
در زمان قاجار برای پخت سمنو از آرد سفید روسی به نام «هشترخانه» استفاده میکردند. این آرد از بندر حاجی طرخان (لنکران) وارد ایران میشد و بهدلیل مرغوبیت، در سمنوپزان مورد استفاده قرار گرفت. بعدها در محاوره مردم به نام آرد هشترخان معروف شد. در حقیقت، از آنجا که این بندر بین ایرانیها به هشترخان یا حاجی طرخان معروف بود، آرد وارداتی هم از آن به آرد هشترخانی (هشترخونی) یا حاجی طرخانی معروف شد. این بندر در جریان جنگ روس در دوران فتحعلی شاه، از خاک ایران جدا شد. آرد هشترخانی مرغوب بود و زنان باسلیقه تهرانی وقتی میخواستند کدبانویی خود را به رخ بکشند، دربدر دنبال آرد هشترخونی برای پخت حلوای آخر سال یا سمنو میگشتند.»
سهم نخستین کاسه سمنو برای سادات
در قدیم رسم بود نخستین کاسه را برای تبرک، به سادات محله میدادند یا برای علمای سادات میفرستادند. سپس ۷کاسه را پر و بین همسایگان توزیع میکردند. همچنین رفع کدورتها پای دیگ سمنوی سفره هفتسین از دیگر رسوم تهرانیها بود. بنا بر روایت نصرالله حدادی، سمنوی هفتسین از جمله خوراکیهای عیدانه محصول محلهها بود و مثل امروز، محصول آماده بازار نبود. به همین دلیل از چند روز مانده به عید در خانه یکی از اهالی بساط دیگ سمنو راه میانداختند به حرمت این دیگ اختلافات را با ریشسفیدی بزرگان حل میکردند.
«نصرالله حدادی» تهرانشناس، این مراسم را نماد وفاق اجتماعی در بین خانوادههای ایرانی معرفی میکند و میگوید: «از قدیم رسم بوده، همه افرادی که در این سنت مذهبی مشارکت میکنند، نیت یا نذری دارند تا آن را ادا کنند. حتی اگر افرادی در این جمع با هم کدورتی داشته باشند، در همان محل آشتی میکنند. بههمین دلیل مراسم سمنوپزان نمادی از وفاق اجتماعی است.»
کد خبر 838458 برچسبها هویت شهری نوروز سمنو